Hus en Hiem jaarverslag 2020 by Digitale Publicaties

Jaarverslag 2020

hûs en hiem

Jaarverslag 2020

Inhoud

Pagina

Jaarverslag Programma - Doelstelling en taken - Uit en rondom de organisatie Paragrafen - Onderhoud kapitaalgoederen - Bedrijfsvoering - Weerstandsvermogen - Verbonden partijen

5 6 12 12 12 15

Jaarrekening -

Financieel jaarverslag Balans per 31 december 2020 Overzicht baten en lasten 2020 Toelichting op de balans per 31 december 2020 Toelichting op overzicht baten en lasten 2020 Controleverklaring

Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3:

Samenstelling bestuur/bureau Samenstelling commissies Overzichten productiecijfers 2020

16 16 17 19 20 26

30 32 33

Doelstelling en Taken Doelstelling: De Gemeenschappelijke Regeling ‘hûs en hiem’, welstandsadvisering en monumentenzorg, is opgericht 1 januari 1985 en voortgekomen uit: 1925: Provinciale Friesche Adviescommissie ter wering van de inbreuk op de schoonheid van stad en land. 1947: Provinciale Friese Schoonheidscommissie. 1980: Friese Schoonheidscommissie ‘HUS en HIEM’. De regeling heeft ten doel de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten te behartigen op het gebied van de bouwkunstige, stedenbouwkundige en landschappelijke schoonheid in de provincie Friesland. Taken: Het lichaam geeft met behulp van een hem ten dienste staand bureau uitvoering aan de bovengenoemde doelstelling en oefent daarbij de volgende taken uit: a. het voorzien van de gemeenten in de welstandsadvisering als bedoeld in de Woningwet; b. het geven van adviezen over algemene welstandsvraagstukken aan gemeenten, andere openbare lichamen en aan particulieren, de laatsten voor zover het een tweede onafhankelijke beoordeling betreft van bouwplannen gelegen buiten de aan de Gemeenschappelijke Regeling deelnemende gemeenten; c. het voorzien van de gemeenten in de advisering over de toepassing van de Monumentenwet* en de Monumentenverordening in het bijzonder in de advisering als bedoeld in artikel 11 van die wet; d. het op verzoek van gemeenten, voorzien in de advisering over de toepassing van de Monumentenwet* en de Monumentenverordening, in het bijzonder ten aanzien van beschermde gemeentelijke monumenten en/ of in de advisering ten aanzien van (beeldbepalende) panden binnen ingeschreven beschermde stads- en dorpsgezichten en/of in de advisering van objecten met door de gemeente toegekende cultuurhistorische waarde. Hoewel in het werkveld de benamingen ‘welstandscommissie’ en ‘monumentencommissie’ nog wel eens worden gebruikt, functioneert hûs en hiem al enkele jaren als integrale Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit. De integratie van disciplines als welstand, monumentenzorg, stedenbouw en landschap in één commissie kent, zo is al vaak gebleken, veel voordelen. Advisering gaat over het algemeen vlotter, is consistenter en is voordeliger voor de aanvrager.

* Op 1 juli 2016 is de nieuwe Erfgoedwet in werking getreden. Hoewel daarmee de jure beoogd is de Monumentenwet uit 1988 te vervangen, is in afwachting van het in werking treden van de Omgevingswet, de facto overgangsrecht van toepassing. In die zin dat artikel 9.1 van de Erfgoedwet voorziet in het onverminderd van toepassing zijn van relevante artikelen uit de Monumentenwet 1988.

Algemeen jaarverslag 2020 Op 23 september 2020 was het precies 95 jaar geleden dat de voorloper van de adviescommissie van hûs en hiem werd opgericht. Op die dag in 1925 werden op voordracht van de commissaris der koningin door Gedeputeerde Staten voor een periode van drie jaren de eerste leden benoemd van de ‘Provinciale Friesche Adviescommissie ter wering van inbreuk op de schoonheid van stad en land’. Viering hiervan en feestelijkheden rond dit jubileum zoals de uitreiking van de hûs en hiem prijs zijn uitgesteld in verband met de Corona-pandemie. Terwijl bij de corona-uitbraak in Nederland forse economische krimp werd verwacht zijn de productiecijfers van hûs en hiem met een gestegen planaanbod in 2020 verrassend te noemen. Bij de zusterorganisaties in de andere provincies was overigens sprake van een vergelijkbare ontwikkeling. Vooral in de laatste twee maanden van 2020 werden de adviseurs ruimtelijke kwaliteit overladen met aanvragen. Deze stijging hield aan in het eerste kwartaal van 2021. Op grond van de cijfers kan gesteld worden dat de gemeenschappelijke regeling ook in financieel opzicht een robuuste, gezonde organisatie is. De advisering van de commissie aan de gemeenten over monumenten en welstand heeft zich in de afgelopen decennia ontwikkeld naar een brede advisering over cultureel erfgoed en ruimtelijke kwaliteit. In de praktijk zijn allerlei vormen van deskundigenadvisering ontstaan, die passen bij de Friese cultuur en ambitie om de mooiste provincie van Nederland te blijven. De Omgevingswet, die naar verwachting op 1 januari 2022 van kracht wordt, wijzigt de manier waarop beoordeeld wordt of een bouwinitiatief effect heeft op de kwaliteit van de leefomgeving. Het is dan niet langer de vraag of een bouwplan voldoet aan de minimale ‘redelijke eisen van welstand’, maar of het bouwplan bijdraagt aan het maatschappelijke streven naar een kwalitatief hoogwaardige leefomgeving. Invulling van deze zogenaamde ‘zorgplicht voor de kwaliteit van de leefomgeving’ krijgt daardoor een nieuwe betekenis. Handreiking en Modelverordening De Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft in 2020 een handreiking en een modelverordening voor de advisering over omgevingskwaliteit onder het regime van de Omgevingswet gepubliceerd. De modelverordening is opgesteld in samenwerking met de Rijksdienst Cultureel Erfgoed en de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit. De Handreiking Adviesstelsel Omgevingskwaliteit is bedoeld om gemeenten te ondersteunen en is een handig hulpmiddel om op korte termijn de advisering ‘Omgevingswet-proof’ te maken. Bij de modelverordening op de gemeentelijke adviescommissie staat het doel van een goede omgevingskwaliteit centraal. Daarbij gaat het om het belang van aspecten als cultureel erfgoed, architectonische kwaliteit van bouwwerken, stedenbouwkundige kwaliteit en kwaliteit van natuur en landschap. Gemeenten krijgen een grote vrijheid in de wijze waarop zij dit doel willen bereiken. Er is gekozen voor een modelverordening waarbij de bestaande adviescolleges en eventuele andere adviseurs op het gebied van de omgevingskwaliteit in één samenhangend adviesstelsel kunnen worden opgenomen. Daarnaast biedt de modelverordening de mogelijkheid om initiatiefnemers in de geest van de wet aan de voorkant van het proces te adviseren en uit te dagen om hun initiatieven binnen de door de gemeenteraad vastgelegde kaders met zo veel mogelijk kwaliteit en consensus te realiseren. Gemeenten kunnen ervoor kiezen om in de komende jaren toe te groeien naar het integrale adviesstelsel dat vooral de geest van de Omgevingswet weerspiegeld. Gemeenten krijgen voor de implementatie van de modelverordening ondersteuning van het bureau van hûs en hiem. Bestuurswisseling bij hûs en hiem Wethouders Nel Haarsma (Waadhoeke) en Jaap van Veen (Heerenveen) zijn vrijdag 26 juni 2020 toegetreden tot het Dagelijks Bestuur als vice-voorzitter en penningmeester van de gemeenschappelijke regeling hûs en hiem, welstandsadvisering en monumentenzorg. Wethouder Hein de Haan van gemeente Leeuwarden, is de nieuwe bestuursvoorzitter. De Haan is de opvolger van Gea Wielinga, wethouder van de gemeente Súdwest-Fryslân, die door een portefeuillewisseling

geen lid meer was van het Algemeen Bestuur van hûs en hiem. Het Dagelijks Bestuur bestaat naast voorzitter Hein de Haan uit de volgende wethouders: Nel Haarsma (Waadhoeke), Hanneke Zonderland (Weststellingwerf), Jouke Spoelstra (Achtkarspelen) en Jaap van Veen (Heerenveen). Loes Oudenaarde en Kees Kat waren in 2020 adviserend lid van het bestuur namens de kring Fryslân van de Bond van Nederlandse Architecten. KBO Afsluitdijk Als adviseur voor ruimtelijke kwaliteit en monumentenzorg in Friesland participeert hûs en hiem sinds 2019 in het Koepeloverleg Borging Omgevingskwaliteit Afsluitdijk (KBO). Het consortium LEVVEL (Lely’s Erfgoed Veiliggesteld) is eind 2018 met de omvangrijke transformatie gestart. Nu het zwaartepunt van de projecten op en rond de Afsluitdijk steeds meer in de uitvoering komen te liggen dienen nieuwe ontwerpvraagstukken zich aan. Er zijn uiteenlopende instanties betrokken bij de bewaking van de beoogde omgevingskwaliteit, die ieder vanuit hun eigen rol en mandaat ontwerpen, keuzes maken, adviseren, vergunningen verlenen, toezicht houden en bouwen. De 32 km lange dijk wordt onder meer voorzien van een nieuwe bekleding aan de Waddenzeezijde. Andere nieuwe opgaven waarover in 2020 een begin gemaakt is met de advisering zijn de vismigratierivier en transformatie van de bruggen en sluizen bij Kornwerderzand. Ondertussen werd in 2020 ook een aanvang genomen met de bouw van Windpark Fryslân in het IJsselmeer. De bouw van het transformatorstation op Breezanddijk met een opvallende kinetische gevel bevond zich eind 2020 inmiddels ook in een vergevorderd stadium. Architectuurprijzen Architect Ard Hoksbergen heeft de Abe Bonnema Prijs voor Jonge Architecten 2020 gewonnen met basisschool Veerkracht in Amsterdam. Hij ontving hiervoor een bedrag van 20.000 euro. De ir. Abe Bonnema Stichting beoogt door het uitreiken van de Abe Bonnema Prijs een bijdrage te leveren aan het stimuleren van de kwaliteit van de architectuur in Nederland. Via deze voorname architectuurprijs wordt het gedachtegoed van de Friese architect ir. Abe Bonnema (1926-2001) in ere gehouden. Er waren geen inzendingen van jonge architecten uit Friesland.

Energie Kenniscentrum Leeuwarden en een woning in Oudemirdum zijn de twee winnende projecten van de Vredeman de Vriesprijs voor architectuur 2020. Achterbosch Architecten uit Leeuwarden is verantwoordelijk voor het ontwerp van het Energie Kenniscentrum Leeuwarden en J.O.N.G. Architecten uit Lemmer voor de woning in Oudemirdum. De prijs van 5.000 euro werd aan beide projecten toegekend. Naast de juryprijs was er ook een LC-publieksprijs. Het publiek koos voor het project Herinrichting van de Ooster- en Westerdiepswal in Kollum.

Organisatie Bestuur Het AB bestond in 2020 uit 17 (stemgerechtigde) wethouders uit de deelnemende gemeenten. Het DB bestond uit vijf (stemgerechtigde) leden van het AB, aangevuld met twee (nietstemgerechtigde) leden die door de afdeling Fryslân van de Bond van Nederlandse Architecten zijn voorgedragen. In de AB-vergadering van 26 juni 2020 is het zittende DB-lid Hein de Haan (Leeuwarden) benoemd als voorzitter van het DB; Nel Haarsma (Waadhoeke) is nieuw benoemd in het DB in de functie van vice-voorzitter, en Jaap van Veen (Heerenveen) is nieuw benoemd in het DB in de functie van penningmeester. Secretaris van zowel het AB als DB is directeur Marc A. Visser van hûs en hiem. Personeel In 2020 hebben zich geen mutaties voorgedaan in het personeelsbestand. Per 31 december 2020 werd met 12 medewerkers 9,65 FTE bezet. Het ziekteverzuim bij hûs en hiem is in 2020 uitgekomen op 0,4%, terwijl dat landelijk in de sector ‘openbaar bestuur’ volgens het CBS (tm 3e kwartaal 2020) 4,5 % is geweest.

Productiecijfers 2020 In 2020 zijn in totaal 3.540 (eerste) adviesaanvragen behandeld. In 2019 zijn dit er 3.409 geweest. Daarmee is het aantal (eerste) adviesaanvragen ten opzichte van 2019 met 3,8% toegenomen. Omdat in veel gevallen na de (eerste) adviesaanvraag nog een vervolgaanvraag komt is het totale aantal planbehandelingen een veelvoud van het aantal (eerste) adviesaanvragen. Het aantal planbehandelingen is fors toegenomen: 6.763 in 2020 ten opzichte van 6.255 in 2019, hetgeen een toename van 8,1% betekent. Er zijn ook in 2020 weer meer behandelingen per aanvraag nodig geweest: gemiddeld 1,91. In 2019 was dat nog 1,83. In februari 2020 maakte Nederland kennis met de virusziekte covid-19 (‘corona’) die al snel tot een pandemie uitgroeide. Wereldwijd raakten miljoenen mensen ziek. De Nederlandse overheid zag zich door een overbelasting van de zorg genoodzaakt rigoureuze maatregelen te treffen. Winkels, horeca, theaters werden gesloten, anderhalvemeter afstand werd een norm. Evenals mondkapjesplicht en thuiswerken. Waar in de eerste maanden van 2020 vervolgens gevreesd werd voor het wegvallen van adviesaanvragen, bleek in de loop van het jaar juist een toename van het aantal aanvragen zich voor te doen. Tot en met oktober betroffen dat veelal aanvragen voor kleine verbouwingen met een relatief lage opbrengst voor hûs en hiem. In de maanden november en december kwamen er plotseling veel aanvragen voor nieuwbouw van woningen. Dat werd veroorzaakt door het van kracht worden per 1 januari 2021 van nieuwe overheidsregels (BENG – Bijna Energieneutrale Gebouwen) inzake de energieprestatie van nieuwe gebouwen. In enkele maanden tijd werd hierdoor het verwachte negatieve resultaat omgebogen in een klein plusje. In 2020 was van de eerste aanvragen 36,2% vooroverleg. Van het totale aantal behandelingen in 2020 was 28,7% vooroverleg. Het voeren van vooroverleg alvorens over te gaan tot het aanvragen van een omgevingsvergunning is een veel gehanteerd instrument bij de aangesloten gemeenten.

In 2020 is de gemiddelde opbrengst per aanvraag (dossier) uitgekomen op € 293,47. In 2019 was dit nog € 291,89. De toename is 0,5%. Daarbij moet aangetekend worden dat de tarieven voor advisering per 1-1-2020 met ca. 2,5% zijn verhoogd. Zónder die verhoging zou de gemiddelde opbrengst per dossier met 1,9% afgenomen zijn ten opzichte van 2019.

Opbrengsten reguliere advisering per gemeente Achtkarspelen Ameland Dantumadiel De Fryske Marren Harlingen Heerenveen Leeuwarden Noardeast-Fryslân Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Smallingerland Súdwest-Fryslân Terschelling Vlieland Waadhoeke Weststellingwerf

2016 € 35.782 € 25.500 € 16.917 € 43.441 € 25.480 € 27.983 € 171.729

2017 € 35.139 € 29.033 € 9.412 € 50.388 € 30.630 € 39.387 € 197.920

2018 € 45.018 € 31.940 € 7.197 € 53.350 € 34.638 € 41.304 € 203.262

€ 34.822 € 49.457 € 8.691 € 58.302 € 112.738 € 19.137 € 6.769

€ 33.776 € 64.302 € 7.520 € 61.469 € 161.928 € 19.628 € 8.340

€ 28.836

€ 40.731

€ 37.891 € 54.340 € 8.602 € 71.145 € 170.370 € 18.676 € 7.462 € 92.706 € 63.264

2019 € 45.957 € 28.057 € 8.000 € 48.596 € 47.573 € 31.822 € 195.962 € 99.731 € 42.172 € 56.539 € 7.965 € 78.279 € 158.204 € 16.605 € 8.396 € 78.102 € 43.093

2020 € 47.199 € 39.762 € 10.768 € 55.416 € 27.151 € 39.908 € 194.714 € 123.432 € 41.445 € 67.040 € 6.114 € 62.999 € 145.880 € 20.394 € 10.057 € 82.928 € 63.355

Aantal dossiers/behandelingen 2011-2020 9000 8000 7000 6000 5000

aantal behandelingen aantal dossiers

4000 3000 2000 1000 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Om te voldoen aan de wettelijke plicht om het kantoor van hûs en hiem per 2023 van het energielabel C te voorzien zijn enkele investeringen nodig. Zo zal het huidige dubbelglas (uit 1988) moeten worden vervangen door HR++ glas. Tevens zal het dak aan de binnenzijde moeten worden geïsoleerd. Voorgesteld wordt om uit het resultaat van 2020 een bedrag van € 5.000 toe te voegen aan een Bestemmingsreserve label C. FINANCIERING Inzake de realisatie van beleidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille (art. 13 BBV), kan worden opgemerkt dat het ‘Treasurystatuut Hûs en Hiem’ dd 24-11-2006 van toepassing is. Hûs en hiem is tevens onderworpen aan de Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) en de regeling (verplicht) Schatkistbankieren. BEDRIJFSVOERING Hûs en hiem voert welstands- en monumentenadvisering uit voor de deelnemende gemeenten. Ook biedt hûs en hiem diensten aan de deelnemende gemeenten aan voor Nije Pleats, neemt deel aan kwaliteitsteams en biedt ondersteuning op het gebied van (gemeentelijke) monumentenzorg en de actualisering van welstandsnota’s. Daarnaast verricht hûs en hiem incidenteel opdrachten voor derden in het kader van second opinions en als secretariaat van architectuurprijsvragen. De dienstverlening wordt afgestemd op de adviesbehoefte van de deelnemende gemeenten. De tarifering voor de dienstverlening is gebaseerd op een kostendekkende exploitatie, immers, hûs en hiem is een non-profit organisatie. Gewoonlijk worden de tarieven (op basis van CBSinflatie-indexen) eens per drie jaar herzien. De jongste herziening is sinds 1-1-2020 van kracht. Om verantwoording af te leggen aan de deelnemende gemeenten inzake het functioneren van de lokale commissies worden (lokale) jaarverslagen gemaakt. Tevens vinden jaarlijkse evaluatiegesprekken plaats met de verantwoordelijke gemeentelijke portefeuillehouders. Het aantal fte’s per 31 december 2020 bedraagt 9,65. Voor de bezetting van de grote commissie beschikt hûs en hiem over een poule van circa 25 externe deskundigen. WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING Hierbij gaat het om het vermogen om substantiële tegenvallers op te vangen, zonder dat beleid moet worden aangepast. Het gaat dus om de robuustheid van de begroting. Het vermogen om het beleid door te kunnen zetten is afhankelijk van de weerstandscapaciteit. De weerstandscapaciteit omvat de middelen en mogelijkheden van de organisatie om niet-begrote kosten te dekken. De weerstandscapaciteit van hûs en hiem bestaat naast het eigen vermogen uit het begrote positieve resultaat uit de bedrijfsvoering. Tevens is het bezit van het kantoorpand (Johan Willem Frisostraat 1 in Leeuwarden) als stil vermogen een belangrijk onderdeel van de weerstands-capaciteit. Het pand is onbelast met hypotheek. De WOZ-waarde is per 1-1-2020 vastgesteld op € 403.000. De waarde voor de

opstalverzekering (op basis van herbouwwaarde) is, na een her-taxatie in 2019, gesteld op € 1.070.000. Het eigen vermogen (exclusief de waarde van het pand) per 31-12-2020 bedraagt € 333.895. Hierin begrepen is de ‘Bestemmingsreserve onderhoud pand’ van € 3.000. Van het resultaat over 2020 ad € 16.294 wordt voorgesteld om € 3.000 toe te voegen aan de ‘Bestemmingsreserve onderhoud pand’, € 5.000 toe te voegen aan de ‘Bestemmingsreserve label C’ en € 8.294 toe te voegen aan de algemene reserve. De weerstandscapaciteit is bij hûs en hiem dynamisch, dat wil zeggen dat het eigen vermogen beïnvloedbaar is. Immers, ook de tarifering voor de dienstverlening kan bij een dreigend tekort in de dekking van de vaste lasten redelijk snel aangepast worden. De bedrijfsvoering is er echter op gericht om een verhoging van de tarieven zoveel mogelijk te voorkomen. De meerjarenraming (2023 – 2025) is gebaseerd op een stabiel aantal adviesaanvragen. In 2020 heeft Nederland te maken gekregen met de coronapandemie. Ondanks sterke negatieve effecten hiervan in grote delen van de economie, is het aantal door hûs en hiem verzorgde welstandsadviezen flink toegenomen. Inmiddels is de invoeringsdatum van de Omgevingswet op 1-1-2022 gesteld, hoewel dat nog steeds niet geheel zeker is. De verwachting is dat in elk geval in 2022 de rol van hûs en hiem binnen de in de GR deelnemende gemeenten niet anders zal zijn dan in 2021. Algemene reserve In 2018 heeft het Algemeen Bestuur besloten dat, gelet op de risico’s die zijn verbonden aan de aard van de werkzaamheden, gestreefd moet worden naar een algemene reserve van hûs en hiem van € 900.000. In dit bedrag ligt besloten de waarde van het pand (stille reserve). Aanwezige stille reserve De waarde van het pand, Johan Willem Frisostraat 1 te Leeuwarden, is door de gemeente Leeuwarden voor de WOZ vastgesteld per 1-1-2020 op € 403.000. Het pand is onbelast met hypotheek. Financiële kengetallen 1. Netto schuldquote. Aangezien hûs en hiem per 31 december 2020 geen uitzettingen heeft als bedoeld in BBV, artikel 36 art d, e en f, is de netto schuldquote nul. 2. Solvabiliteitsratio Het solvabiliteitspercentage per 31 december 2020 valt te berekenen op 80%. 3. Structurele exploitatieruimte De structurele exploitatieruimte valt te berekenen op 0,77%. 4. Kengetallen grondexploitatie en belastingcapaciteit zijn bij hûs en hiem niet van toepassing.

Lex silencio positivo tot zwijgen gebracht… De lex silencio positivo, beter bekend als ‘van rechtswege verleende vergunning’ komt onder de Omgevingswet te vervallen. Omdat vergunningplichtige activiteiten zoveel mogelijk plaats maken voor algemene regels kan een vergunning niet meer automatisch worden verleend als de beslistermijn voorbij is. De lex silencio positivo verenigt zich ook niet goed met de ruimere afwegingsruimte van bestuursorganen onder de Omgevingswet. Dat hiermee het proces van vergunningverlening ook intensiever kan worden moge duidelijk zijn. Immers, na invoering van de Omgevingswet moet élke aanvraag behandeld worden. Het kan dus niet meer zo zijn dat aanvragen waarvan op voorhand wel duidelijk is dat ze vergund worden, zonder al te serieuze aandacht op de stapel worden gelegd van ‘van rechtswege te verlenen’. Wat dan? Als de beslistermijn (die wel blijft bestaan) is verlopen, maar het bevoegde gezag heeft nog geen besluit genomen, dan zal dat gezag een dwangsom aan de aanvrager moeten betalen. Conform paragraaf 4.1.3.2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb).

VERBONDEN PARTIJEN In de Gemeenschappelijke Regeling hûs en hiem hebben in 2020 alle gemeenten in Fryslân met uitzondering van Tytsjerksteradiel deelgenomen. Conform artikel 34 lid 1 van de GR hûs en hiem draagt elke deelnemende gemeente in de kosten van het lichaam bij naar rato van de dienstverlening op basis van tarieven die door het Algemeen Bestuur worden vastgesteld en meegedeeld aan de gemeenten. Conform artikel 34 lid 2 van de GR hûs en hiem kan een nadelig saldo van de vastgestelde rekening, na in achtneming van het door het Algemeen Bestuur vastgestelde reserveringsbeleid, door de gemeenten worden gedragen in verhouding tot het aantal ingezetenen op 1 januari van het betreffende kalenderjaar. Conform artikel 34 lid 3 van de GR hûs en hiem kan een batig saldo van de vastgestelde rekening, na in achtneming van het door het Algemeen Bestuur vastgestelde reserveringsbeleid, naar rato van de gemeentelijke bijdragen op basis van de tarieven in het betreffende kalenderjaar, aan de deelnemende gemeenten worden uitbetaald.

JAARREKENING 2020 GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING hûs en hiem Balans

31.12.2020

31.12.2019

Activa vaste activa materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut vlottende activa Vorderingen op openbare lichamen Depot PostNL Overige vorderingen

77.583

149.924 290 8.218

Liquide middelen

95.898

139.229 290 2.610 158.432 195.080

142.129 178.322

431.095

416.349

Passiva vaste passiva eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve onderhoud pand Bestemmingsreserve energielabel C Gerealiseerd resultaat

330.895 6.000 5.000 8.294

324.353 3.000 0 6.542 350.189

vlottende passiva Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan openbare lichamen Overige schulden Overlopende passiva

0 638 11.145 69.123

Totaal

333.895

0 916 7.281 74.257 80.906

82.454

431.095

416.349

Overzicht van baten en lasten

Rekening 2020

Begroting 2020

Rekening 2019

Adviesgeld projecten (NP, ABP) Buitengewone baten/rente

1.052.908 23.044 0

1.075.000 45.000 0

1.013.073 25.444 0

totaal baten

1.075.952

1.120.000

1.038.517

19.231 897.758 9.537 36.379 15.565 36.123 32.295 6.431 5.845 494

20.000 900.000 20.000 30.000 22.500 35.000 32.500 30.000 15.000 7.000

2.673 877.982 13.145 27.323 82.768 25.729 34.258 9.522 0 575

1.059.658

1.112.000

1.073.975

16.294 -3.000 0 -5.000 0

8.000 -3.000 0 -5.000 0

-35.458 -3.000 0 0 45.000

8.294

6.542

Baten

Lasten Kapitaallasten Directe personeelskosten Indirecte personeelskosten Externe personeelskosten Huisvesting Kantoorkosten Organisatiekosten Inkoop projecten (NP, ABP) Aanloopkosten Omgevingswet Diverse lasten (rente, Vpb) totaal lasten

resultaat voor bestemming naar bestemmingsreserve onderhoud naar bestemmingsreserve inrichting naar bestemmingsreserve energielabel C onttrekking bestemmingsreserve resultaat na bestemming

GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarop uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden en overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken. Balans Vaste Activa Materiële vaste activa met economisch nut Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. De gehanteerde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren: Gronden en terreinen n.v.t. Bedrijfsgebouwen 15 Overige materiële vaste activa 5-10 Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid kan een voorziening in mindering gebracht worden. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen. Liquide middelen en overlopende posten Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichtingen c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (en deels van) de kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die ter zake geformuleerd zijn. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen die is opgenomen in het jaarverslag is het beleid terzake nader uiteengezet. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

TOELICHTING OP DE BALANS Materiële vaste activa

Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer: 2020 2019 Boekwaarde per 1 januari € 95.898 € 14.024 Investering 916 84.547 Afschrijvingen - 19.231 2.673 Desinvesteringen 0 0 Boekwaarde 31 december

€

77.583

€

95.898

Vlottende activa

Liquide middelen Het saldo van de rekening-courant bij de BNG Bank op 31 december bedraagt € 95.080. Het saldo van de schatkistbankierenrekening bedraagt op 31 december € 100.000. De kredietfaciliteit die hûs en hiem bij de BNG Bank geniet, betreft een bedrag van € 500.000. Schatkistbankieren Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren. Begroting verslagjaar € 1.120.000 Drempelbedrag 0,75% van begrotingsbedrag € 8.400 Minimaal drempelbedrag € 250.000 Kwartaal 1 Kwartaalcijfers op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden Ruimte onder het drempelbedrag Vaste passiva / verloop eigen vermogen

saldo per 1 januari resultaat voorgaand jaar saldo per 31 december

€ €

184.242 65.758

2020 € 324.353 6.542 € 330.895

Gerealiseerd resultaat

saldo per 1 januari resultaat huidig jaar resultaat voorgaand jaar onttrekking bestemmingsreserve naar bestemmingsreserve saldo per 31 december

€ 172.266 € 77.734

2019 € 321.942 2.411 € 324.353

€ €

2019 € 2.411 - 35.4582.411- 45.000 3.000€ 6.542

€ €

2020 3.000 8.000 11.000

€ €

2019 45.000 42.0003.000

€ €

2020 16.294 0 8.0008.294

€ €

2019 35.45845.000 3.0006.542

Resultaatverdeling

resultaat voor bestemming onttrekking bestemmingsreserve naar bestemmingsreserve resultaat na bestemming

€ 181.328 € 68.672

Kwartaal 3

2020 6.542 16.294 6.5420 8.0008.294

Bestemmingsreserve

saldo per 1 januari bestemming resultaat saldo per 31 december

Kwartaal 2

Kwartaal 4 € 181.929 € 68.071

TOELICHTING OP HET OVERZICHT VAN BATEN EN LASTEN Adviesgelden en overige inkomsten Aan inkomsten uit (welstands- en monumenten)advisering aan gemeenten is in 2020 een bedrag van € 1.052.596 geboekt (hierin begrepen is een bedrag van € 172.086 uit vooroverlegadvisering). In 2020 zijn aan (eerste) welstandsadviesaanvragen 3.257 behandeld en aan (eerste) monumentenadviesaanvragen 283. Dit is ten opzichte van 2019 een stijging van 4,6% bij de welstandsadviesaanvragen en een daling van 4,1% bij de monumentenadviesaanvragen. Het totale aantal behandelingen voor welstand betrof 6.252 en voor monumenten 511. Voor welstand is in 2020 het gemiddeld aantal behandelingen per aanvraag 1,92 geweest en voor monumenten 1,81. Daarmee is het gemiddeld aantal behandelingen per aanvraag in 2020 voor welstand gestegen ten opzichte van 2019, toen voor welstand 1,85 behandelingen per aanvraag plaats hebben gevonden. Voor monumenten was in 2020 het aantal behandelingen 1,81 per dossier, eveneens een stijging ten opzichte van 2019 (1,72). Voor het ministerie van Economische Zaken is een eenmalige welstandsadvisering uitgevoerd. De opbrengst hiervoor was € 312. Voor ‘second opinions’ is in 2020 aan verkopen een bedrag ad € 5.862 geboekt. Vooral DAS Rechtsbijstand heeft veelvuldig (11 x) gebruik gemaakt van de diensten van hûs en hiem. In 2020 zijn opbrengsten voor een bedrag van € 6.000 geboekt uit deelname aan de Nije Pleats. In 2020 is voor de vierde keer de Abe Bonnema Prijs voor Jonge Architecten uitgereikt. De organisatie hiervan lag deels bij hûs en hiem. Aan verkopen hieruit kon in 2020 een bedrag ad € 11.182 worden geboekt. Personeelslasten In 2020 gold de cao nog die is ingegaan op 1-1-2019. De financiële paragraaf heeft onder meer in een salarisverhoging voorzien van 1% per 1 januari 2020, 1% per 1 juli 2020 en 1% per 1 oktober 2020. In 2020 zijn er geen mutaties geweest in het personeelsbestand. Het aantal FTE´s bedraagt in 2020 gemiddeld in totaal 9,56. Hiervan betreft 8,76 (91,6%) een vaste en 0,8 (8,4%) een tijdelijke aanstelling. De post Netto salarissen is met € 449.358 in 2020 iets hoger geweest dan in 2019 (€ 445.752). De post Loonheffingen is met € 286.203 in 2020 ook iets hoger dan in 2019 (€ 282.154). De post Pensioenen is in 2020 met € 162.196 behoorlijk hoger (8%) dan in 2019 (€ 150.076) De totale salarislast in 2020 is uitgekomen op € 897.758. En dat is hoger dan in 2019 (€ 877.982). De post Indirecte personeelskosten is in 2020 uitgekomen op € 9.537, ruim lager dan in 2019 (€ 13.145). De post Externe personeelskosten (presentievergoeding commissieleden) is in 2020 uitgekomen op € 36.379. Dit is fors hoger dan in 2019 ( € 27.323), maar ook hoger dan begroot (€ 30.000). Een reden hiervoor kan zijn dat, nu er met videobellen (MS-Teams) wordt vergaderd, er amper uitval is in deelname door commissieleden.

Directe personeelskosten Indirecte personeelskosten Externe personeelskosten Totaal

Rekening 2020

Begroting 2020

Rekening 2019

897.758 9.537 36.379

900.000 20.000 30.000

877.982 13.145 27.323

943.674

950.000

918.450

Wet WNT (Wet normering topinkomens) Het normenkader rondom de ‘Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen Publieke en Semipublieke Sector (hierna: WNT) is bekrachtigd in het Besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000106049 en de Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000 104920. De WNT is per 1 januari 2013 in werking getreden. Beloningen van bestuurders en overige topfunctionarissen in de (semi)publieke sector dienen wettelijk genormeerd, respectievelijk gemaximeerd te worden. Dit heeft geresulteerd in de wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT). Hiermee wordt WOPT ingetrokken. De WNT voorziet in een democratisch gelegitimeerd instrument waarmee normen en verplichtingen kunnen worden opgelegd voor de bezoldiging van bestuurders en andere topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector. De gemeenschappelijke regeling is verplicht om jaarlijks in de jaarrekening de bezoldiging van iedere topfunctionaris en gewezen topfunctionaris op persoonsnaam op te nemen voor zover deze een drempelbedrag van € 1.700 overschrijden, ongeacht een eventuele overschrijding van het bezoldigingsmaximum. Ten aanzien van interim-functionarissen die geen topfunctie vervullen hebben wij gebruik gemaakt van de mogelijkheid die paragraaf 6 van de Beleidsregels toepassing WNT biedt inzake de volledige openbaarmaking van deze functionarissen. Op basis van de Beleidsregels toepassing WNT (inclusief de wijziging van paragraaf 6 volgens besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 maart 2014, nr. 2014-0000142706 kunnen en hoeven wij niet volledig te voldoen aan de verplichting voor openbaarmaking van deze interim-functionarissen zoals voorgeschreven in artikel 4.2 lid 2c van de WNT (inclusief verwerking Aanpassingswet WNT). Voor 2020 geldt als maximumbedrag € 201.000,- inclusief belaste onkostenvergoedingen en pensioenbijdrage. In 2020 hebben geen bezoldigingen boven deze bezoldigingsnorm plaatsgevonden. Zowel bij vast als bij tijdelijk personeel.

De WNT geeft aan dat de gemeenschappelijke regeling verplicht is om jaarlijks in het financieel jaarverslag de bezoldiging van iedere topfunctionaris en gewezen topfunctionaris op persoonsnaam op te nemen voor zover deze een drempelbedrag van € 1.700 overschrijden, ongeacht een eventuele overschrijding van het bezoldigingsmaximum. Dit houdt in dat de directeur mét financiële gegevens en de leden van het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling hûs en hiem zónder financiële gegevens opgenomen moeten worden in de jaarrekening. In 2020 betreft dit alsdan de volgende personen:

Functiegegevens van - tot deeltijdfactor dienstbetrekking?

Marc A. Visser directeur/secretaris 1-1-2020 / 31-12-2020 0,8 FTE Ja

Bezoldiging Beloning plus belastbare onkostenvergoeding€ 88.306 Beloningen betaalbaar op termijn € 17.305 Individueel toepasselijk bezoldigingsmaximum € 160.800 Totale bezoldiging € 105.611 Gegevens 2019 van - tot 1-1-2019 / 31-12-2019 deeltijdfactor 0,92 FTE Beloning plus belastbare onkostenvergoeding€ 85.889 Beloningen betaalbaar op termijn € 16.211 Totale bezoldiging € 102.100

Aan de hieronder vermelde functionarissen zijn in 2020 (evenals in 2019) geen vergoedingen betaald. Leden van het DB: • G. Wielinga, H. de Haan, J. Spoelstra, H. Zonderland, J. Dijkstra, N. Haarsma, J. van Veen, L. Oudenaarde, K. Kat Leden van het AB: • J. Spoelstra, Th. Faber, G. Wiersma, R. de Jong, H. Kuiken, E. de Groot, J. van Veen, H. de Haan, E. van Esch, E. Hanemaaijer, F. Hijlkema, A. Postma, E.E. Gerbrands, M. Sijperda, M. le Roy, E. Faber, S. Haringa, P.D. Visser, N. Haarsma, H. Zonderland

Huisvestings-/Apparaatskosten Het totaal van de huisvestings- en apparaatskosten zijn in 2020 duidelijk achtergebleven bij de begroting. Mede door overheidsmaatregelen ter bestrijding van de coronapandemie zijn op sommige posten flinke bezuinigingen gerealiseerd. Het totaal blijft ruim € 6.000 onder de begroting. Huisvesting: In 2020 is er bijna geen onderhoud aan het gebouw nodig geweest. En de energielast is door veelvuldig thuiswerken ook flink onder de begroting gebleven. De huisvestingskosten blijven in totaal € 7.000 onder de begroting (€ 15.565 ten opzichte van € 22.500). Kantoorkosten: De post Kantoorkosten was in 2020 zo’n € 1.100 hoger dan begroot (€ 36.123 ten opzichte van € 35.000). De oorzaak ligt voornamelijk in de toename van de kosten voor IT-beheer door de gemeente Leeuwarden. Organisatiekosten: De post Organisatiekosten kende in 2020 flink lagere portokosten en telefoniekosten. De contributies (vnl. jaarbijdrage aan Federatie Ruimtelijke Kwaliteit) was wel hoger dan begroot. De totale post (€ 32.295) is zo goed als gelijk aan de begroting (€ 32.500). Diverse lasten Inkoop Nije Pleats Aan inkoopkosten voor Nije Pleats is in 2020 een bedrag ad € 5.745 geboekt. Deze post bestaat uit kosten van externe projectmedewerkers. Omdat er aan verkopen een bedrag ad € 6.000 tegenover staat, is er een positief saldo van € 255. Inkoop Abe Bonnema Prijs In 2020 is de ‘kleine’ Abe Bonnema Prijs uitgereikt. De totale kosten in 2020 hebben € 686 bedragen. Hier staan € 11.182 aan inkomsten (voornamelijk doorbelaste uren) tegenover, zodat er een positief saldo is van € 10.496.

De opstelling van de Huisvesting/Apparaatskosten: Rekening 2020

Begroting 2020

Rekening 2019

291 807 8.918 4.564 65 298 622

4.000 1.000 9.000 6.500 100 250 1.650

1.375 985 8.906 5.077 79 309 66.037

Huisvesting Onderhoudskosten gebouw Onderhoudskosten tuin Schoonmaakkosten Gas en elektrisch Water Huisvuilkosten Overige huisvestingskosten Kantoorkosten Kantoorartikelen Kantine Drukwerk Kosten kopieermachine Kosten website Kosten beheer IT Overige kantoorkosten Organisatiekosten Verzekeringen Contributies Abonnementen/boeken Porti Telefonie Belastingen divers Accountantskosten Kosten abt kunstuitleen Kosten TRKN/Bestuur Diverse organisatiekosten

1.073 197 1.824 166 600 32.114 149

1.500 500 1.500 0 1.000 28.500 2.000

772 328 950 101 559 22.997 22

2.859 14.359 836 748 907 3.881 7.200 336 4 1.165

3.500 11.500 500 1.500 2.000 3.500 6.600 0 1.000 2.400

3.088 13.561 774 1.108 824 3.703 7.000 0 1.180 3.020

Totaal

83.983

90.000

142.755

Aldus vastgesteld in de vergadering van het Algemeen Bestuur als bedoeld in art. 33 van de Gemeenschappelijke Regeling ‘hûs en hiem’. d.d. 25 juni 2021

H. de Haan, voorzitter

M.A. Visser, secretaris

Staat van activa rekening hûs en hiem miv 2020 (lineaire afschrijving)

2020 jaar aanschaf

2015 2015 2017 2017 2017 2017 2018 2019 2019 2019 2019 2020

omschrijving

grootboekrek looptijd

SONY LED-TV Wifi-installatie cv ketel Remeha HP printer administratie Ergonomiespecialist (kruk) Huisvesting (markiezen) Inventaris (stoel adm) Bremer Samsung A8 (1x) Cool Blue Adviesbank software Inventaris pand, divers Dressoir (2x) Asus VivoBook laptop

0008 0003 0001 0003 0002 0001 0002 0004 0007 0002 0002 0003

resterende jaren

5 5 10 5 5 10 5 3 5 5 5 5

1 1 8 3 3 8 4 3 5 5 5 5

percentage investering afschrijving boekwaarde

20,00% 20,00% 10,00% 20,00% 20,00% 10,00% 20,00% 33,33% 20,00% 20,00% 20,00% 20,00%

boekwaarde afschrijving begin boekjaar boekjaar

boekwaarde einde boekjaar

€ 2.346,28 € 469,24 € 469,24 € 1.590,00 € 318,00 € 318,00 € 3.750,00 € 3.000,00 € 375,00 € 428,10 € 256,86 € 85,62 € 719,00 € 431,40 € 143,80 € 8.263,46 € 6.610,76 € 826,35 € 330,00 € 264,00 € 66,00 € 280,98 € 280,98 € 93,66 € 3.720,00 € 3.720,00 € 744,00 € 80.000,00 € 80.000,00 € 16.000,00 € 546,64 € 546,64 € 109,33 € 915,70 € 0,00 € 0,00

€ 0,00 € 0,00 € 2.625,00 € 171,24 € 287,60 € 5.784,41 € 198,00 € 187,32 € 2.976,00 € 64.000,00 € 437,31 € 915,70

€ 102.890,16 € 95.897,88 € 19.231,00

€ 77.582,58

BIJLAGE 1. SAMENSTELLING VAN HET BESTUUR EN BUREAU DAGELIJKS BESTUUR. Leden:

H. de Haan, voorzitter N. Haarsma, vice-voorzitter J. van Veen, penningmeester J. Spoelstra H. Zonderland L. Oudenaarde K. Kat M.A. Visser, directeur/ secretaris

ALGEMEEN BESTUUR. Ingevolge artikel 8 van de Gemeenschappelijke Regeling zijn door de deelnemende gemeentebesturen de volgende leden en plaatsvervangende leden bestuurders aangewezen als lid van het Algemeen Bestuur Gemeente

Lid

Plaatsvervangend lid

Achtkarspelen

J. Spoelstra

Vacature

Ameland

Th. Faber

Vacature

Dantumadiel

G. Wiersma

Vacature

De Fryske Marren

R. de Jong

Vacature

Harlingen

H. Kuiken (tot 27-11-‘20)

Vacature

Harlingen

E. de Groot (vanaf 27-11-‘20)

Vcature

Heerenveen

J. van Veen

Vacature

Leeuwarden

H. de Haan

Vacature

Noardeast-Fryslân

E. Hanemaaijer (vanaf 27-11-’20)

T. Berends

Noardeast-Fryslân

E. van Esch (tot 27-11-‘20)

T. Berends

Ooststellingwerf

F. Hijlkema

M. Bos

Opsterland

A. Postma

E. van Selm

Schiermonnikoog

E.E. Gerbrands

Vacature

Smallingerland

M. Sijperda (tot 27-11-‘20)

Vacature

Smallingerland

M. le Roy (vanaf 27-11-‘20)

Vacature

Súdwest-Fryslân

E. Faber

Vacature

Terschelling

S. Haringa

J. Hoekstra-Sikkema

Vlieland

P.D. Visser

E. de Ruijter

Waadhoeke

N. Haarsma

Weststellingwerf

H. Zonderland

J. Jongebloed

BUREAU. 1. G. Boschloo, adviseur ruimtelijke kwaliteit 2. A. R. J. Bremer, adviseur ruimtelijke kwaliteit 3. M. Eskens, adviseur ruimtelijke kwaliteit 4. M. Helder, administratie 5. W. Kingma, adviseur ruimtelijke kwaliteit 6. G.J. Timmer, monumentenadviseur 7. A. van Sloten, administratie 8. S. Stienstra, adviseur ruimtelijke kwaliteit 9. M.A. Visser, directeur 10. Joh. de Vries, adviseur ruimtelijke kwaliteit 11. F.F. van der Werff, hoofd administratie 12. J. van Zellingen, adviseur ruimtelijke kwaliteit

BIJLAGE 2 SAMENSTELLING COMMISSIES ADVISERENDE LEDEN: ARCHITECTEN. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

J. Nauta T. Smits E. Wijffels B. Zantman J. Bosma K. Couwenbergh S. van der Wal

Rotterdam Leeuwarden Langezwaag Leeuwarden Leeuwarden Engwierum Burum

(reserve) (reserve) (reserve)

Leeuwarden Almere Haren Wijnaldum

(reserve) (reserve)

Leeuwarden Oudehorne Haren Leeuwarden

(reserve) (reserve)

Leeuwarden Leek Oosthem Burdaard Leeuwarden

specialist (woon)schepen (reserve) (reserve)

Bolsward Beetsterzwaag Balk

(reserve)

Leeuwarden Goutum Blesdijke Haren

(reserve) (reserve)

ADVISERENDE LEDEN: STEDENBOUWKUNDIGEN. 1. 2. 3. 4.

H. Goudswaard E. Marcusse T. Hoek J. Kalfsbeek

ADVISERENDE LEDEN: LANDSCHAPSKUNDE. 1. 2. 3. 4.

B. Daan C. Snoep A. Garrelts J. Plantenga

ADVISERENDE LEDEN: BURGERS C.S. 1. 2. 3. 4. 5.

T. Huisink S. Kromkamp J. Hobma H. Talsma M. Schroor

ADVISERENDE LEDEN: MONUMENTENARCHITECTEN. 1. M. Berenschot 2. J.G. Brouwer 3. W. Bouma

ADVISERENDE LEDEN: ARCHITECTUURHISTORICI. 1. 2. 3. 4.

C. Versloot D. Wendt R. de Vries C. The

Overzichten productiecijfers per gemeente

Productiecijfers 2020: opbrengst per gemeente/derden

gemeente

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 16 17 18 19

Achtkarspelen Ameland Dantumadiel De Fryske Marren Harlingen Heerenveen Leeuwarden Noardeast-Fryslân Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Smallingerland Súdwest-Fryslân Terschelling Vlieland Waadhoeke Weststellingwerf

opbrengst adviesaanvragen

opbrengst opbrengst Nije Pleats divers

totaal opbrengst

€ 47.199 € 39.762 € 10.768 € 55.416 € 27.151 € 39.908 € 194.714 € 123.432 € 41.445 € 67.040 € 6.114 € 62.999 € 145.880 € 20.394 € 10.057 € 82.928 € 63.355

€0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 € 3.600 € 2.400 €0 €0 €0 €0

€0 €0 €0 € 1.248 €0 €0 € 4.212 € 774 €0 € 416 €0 €0 € 7.176 €0 €0 €0 € 208

€ 47.199 € 39.762 € 10.768 € 56.664 € 27.151 € 39.908 € 198.926 € 124.206 € 41.445 € 67.456 € 6.114 € 66.599 € 155.456 € 20.394 € 10.057 € 82.928 € 63.563

€ 1.038.562

€ 6.000

€ 14.034

€ 1.058.596

MinEZ second opinions Abe Bonnema Prijs

€ 312 € 5.862 € 11.182 € 1.075.952

Productiecijfers 2020: naar aard (eerste) adviezen in %

gemeente 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

voldoet

voldoet mits voldoet niet aanhouden

vooroverleg

17,3 19,8 16,3 21,1 30,6 29,6 33,5 16,4 16,9 19,1 35,7 16,6 25,8 10,8 30,6 25,3 14,3

18,7 15,9 20,9 18,9 21,2 17,0 17,9 16,1 17,6 6,4 25,0 13,4 21,9 21,6 11,1 20,1 18,0

18,7 12,7 9,3 16,7 25,9 17,0 19,1 14,4 11,7 6,9 3,6 12,9 20,9 18,9 16,7 14,5 16,9

8,6 5,6 7,0 6,6 6,4 6,3 7,7 3,8 0,6 1,6 0,0 6,4 7,5 5,4 2,7 4,4 4,2

36,7 46,0 46,5 36,7 15,9 30,1 21,8 49,3 53,2 66,0 35,7 50,7 23,9 43,3 38,9 35,7 46,6

totaal hûs en hiem

23,5

17,8

16,8

5,7

36,2

Productiecijfers 2020: naar categorieën bouwsommen in %

< 5000 ≤5.000 gemeente Totaaaanltal % 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

50005.-025000 25000 100000 >25000001 0125.0-0100000 1100.0-0250000 1≥250.0 25.000 100.000 250.000

aantal

% aantal

aantal

aantal %

Achtkarspelen Ameland Dantumadiel de Fryske Marren Harlingen Heerenveen Leeuwarden Noardeast-Fryslân Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Smallingerland Súdwest-Fryslân Terschelling Vlieland Waadhoeke Weststellingwerf

16,0 21,1 17,6 15,6 38,5 30,6 27,2 21,2 18,2 15,6 34,8 22,0 19,9 26,0 51,9 18,4 13,5

26,4 21,1 17,6 19,7 37,5 27,3 28,1 24,0 28,2 23,4 30,4 25,8 24,3 26,0 25,9 22,1 16,3

18,9 24,5 35,3 32,8 14,4 24,0 16,2 18,8 33,6 23,4 17,4 23,3 27,2 28,0 7,4 25,1 29,1

26,4 14,4 26,5 16,4 3,8 10,7 11,6 19,6 11,8 26,2 17,4 18,2 13,7 12,0 0,0 19,0 23,4

12,3 18,9 3,0 15,5 5,8 7,4 16,9 16,4 8,2 11,4 0,0 10,7 14,9 8,0 14,8 15,4 17,7

totaal hûs en hiem

22,2

25,1

23,1

15,9

13,7

Bouwen voor krimp? Bij beleidsmakers kan deze opmerking tot gepieker leiden. Immers, het tekort aan (betaalbare) woningen voor onder meer de arbeidsmarkt betredende jongeren roept daadkracht op: er moet gebouwd worden! De (te verwachten) demografische ontwikkeling echter roept prudentie op: niet bouwen voor straks niet-bestaande kopers! De ontwikkelingen worden zeker niet in het minst beïnvloed door bemoeienis van het Rijk (aanwijzing krimp- en anticipeergebieden). Creativiteit is derhalve vereist: buiten de kaders denken! Bouwen van woningen kan sowieso niet los worden gezien van (ontwikkeling van) voorzieningen: infrastructuur, winkels, scholen, e.d. Het nadenken over wel of niet bouwen moet dus gaan over het totaalplaatje. En de ruimtelijke kwaliteit daarvan. Wellicht blijkt krimp dan een ontwikkeling te zijn die omgebogen kan worden.

Tijdschema invoering Omgevingswet. Bron: Invoeringswet Omgevingswet, consultatieversie (memorie van toelichting)